LỄ GIA TIÊN LÀ GÌ? NGHI THỨC LÀM LỄ GIA TIÊN TỪ A – Z

Lễ gia tiên là một nghi lễ truyền thống trong phong tục cưới hỏi của người Việt Nam. Trong đó, nghi lễ gia tiên tại ba vùng miền Bắc, Trung, Nam thường sẽ khá giống nhau, và chỉ khác nhau ở một số điểm nho nhỏ tuỳ theo quan niệm của từng vùng.

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin đầy đủ nhất về ý nghĩa, cách thức làm lễ gia tiên từ A – Z. Cùng xem nhé!

1.Lễ gia tiên là gì?

Lễ gia tiên hay còn gọi là lễ cúng gia tiên. Cô dâu chú rể sẽ cùng thắp hương và vái lạy ông bà tổ tiên để bày tỏ lòng kính trọng, “uống nước nhớ nguồn”, mong cho ông bà phù hộ cặp đôi mưa thuận gió hoà, răng long đầu bạc.

2. Lễ gia tiên được tổ chức vào thời điểm nào?

Thông thường, lễ gia tiên sẽ được tổ chức cả vào lễ ăn hỏi lẫn lễ ăn cưới. Tuy nhiên, thời gian làm lễ sẽ có chút khác nhau giữa nhà trai và nhà gái.

Tại lễ ăn hỏi, nghi thức làm lễ gia tiên sẽ được thực hiện vào lúc gia đình nhà gái chấp thuận nhận lễ vật từ gia đình nhà trai. Cả hai bên sẽ cùng chào hỏi người thân quyến thuộc. Lúc này, cô dâu và chú rể sẽ cùng nhau thắp hương ra mắt tổ tiên nhà cô dâu.

Tại lễ thành hôn, lễ gia tiên sẽ được thực hiện ở cả hai bên gia đình. Sau khi đã hoàn thành xong các nghi thức thì lễ cúng gia tiên sẽ được thực hiện.

3.Tham gia lễ gia tiên gồm có những ai?

Trước ngày thực hiện lễ gia tiên, ba mẹ hoặc trưởng bối trong nhà sẽ hướng dẫn các con, cháu của mình thực hiện các động tác vái lạy trước bàn thờ gia tiên sao cho đúng. Thường thì trong buổi lễ này, sẽ chỉ có cô dâu và chú rể là người thực hiện nghi thức chính.

Tuy nhiên, ở một số gia đình, thì nghi lễ cúng gia tiên cũng sẽ được thực hiện với sự trợ giúp của của cha mẹ hai bên.

4. Cách trang trí bàn thờ gia tiên theo phong tục của 3 miền

Để trang trí bàn thờ gia tiên đúng cách, trước tiên chúng ta cần phải lau dọn sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng và ngăn nắp. Đồ thắp hương và đồ trang trí cũng phải được bố trí đúng cách để thể hiện lòng kính trọng với ông bà tổ tiên và cửu huyền thất tổ trong gia đình.

   4.1 Cách trang trí gia tiên miền Bắc

Trước khi buổi lễ được diễn ra, bàn thờ sẽ được dọn dẹp kỹ lưỡng. Bàn thờ gia tiên thường được phủ thêm vải đỏ, hoặc cam và trang trí bằng câu đối, chữ hỷ mang ý nghĩa chúc mừng hạnh phúc cho đôi uyên ương.

Gia đình cũng có thể sử dụng hoa tươi để trang trí bàn thờ, thường là hoa lay ơn, hoa cúc, hoa lily hoặc hoa cát tường. Để tạo không khí ấm áp hơn, gia đình có thể đốt thêm hương vòng hoặc trầm hương.

   4.2 Cách trang trí gia tiên miền Trung

Trái với phương Bắc, người miền Trung thường không quá phức tạp và đòi hỏi trong việc trang trí và bày biện lễ vật trên bàn thờ gia tiên trong ngày cưới. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là họ thiếu sự chu đáo và tôn trọng trong việc chuẩn bị cho ngày trọng đại này.

Đối với việc trang trí, sẽ có các vật dụng cơ bản như bộ đồ thờ, đèn nến, nhang, mâm ngũ quả và hoa tươi. Còn đối với lễ vật, thì sẽ có đầy đủ các loại trầu cau, rượu trà, nến tơ hồng và bánh phu thê. Điều này thể hiện sự tôn trọng và cầu nguyện cho các vị thần và tổ tiên.

Đáng chú ý, trong ngày cưới, không có heo quay hay gà luộc được đặt trên bàn thờ để tránh việc xui dại và mất vận may. Điều này thể hiện sự tin tưởng và tôn trọng với truyền thống và tâm linh.

   4.3 Cách trang trí gia tiên miền Nam

Lễ gia tiên là một trong những nghi lễ quan trọng trong ngày cưới của người miền Nam. Bàn thờ gia tiên không chỉ đầy đủ các lễ vật mà còn phải được trang trí đẹp mắt và tinh tế để thể hiện sự tôn trọng và tri ân đối với tổ tiên.

Điểm nhấn trong trang trí bàn thờ gia tiên là mâm quả cưới được kết thành hình long phượng đẹp mắt, cặp lư đồng đã được đánh bóng và đôi nến lớn khắc hình long phụng. Nhà trai sẽ mang đến đôi nến này trong ngày lễ ăn hỏi, còn nhà gái cần chuẩn bị sẵn một cặp chân nến để thắp trên bàn thờ tổ tiên trong ngày đón dâu.

Bên cạnh đó, bàn thờ gia tiên cũng cần được treo phông đỏ, câu đối và dán chữ hỷ để tạo nên không khí trang trọng và ấm áp cho ngày cưới. Ngoài ra, một số gia đình còn đặt ảnh tổ tiên, ông bà hoặc ngai thờ trên bàn thờ gia tiên để kính nhớ và tri ân đến những người đã mất.

   4.4 Trình tự tổ chức lễ gia tiên tại nhà gái

Lễ gia tiên là một trong những nghi thức truyền thống thiêng liêng của đám cưới Việt Nam. Nó được coi là cầu nối giữa thế hệ cha ông và con cháu, thông báo về việc họ chuẩn bị kết hôn và bắt đầu cuộc sống mới.

Trình tự tổ chức lễ gia tiên tại nhà gái trong lễ ăn hỏi

Theo truyền thống, trong buổi ăn hỏi, nhà gái sẽ tổ chức lễ gia tiên. Sau khi nhận các lễ vật và đồng ý với lời xin dâu từ phía nhà trai, đại diện nhà gái sẽ đặt một số sính lễ của nhà trai lên bàn thờ gia tiên để thực hiện lễ cúng. Sau đó, cô dâu và chú rể tương lai sẽ xuất hiện và thắp hương trên bàn thờ gia tiên của nhà gái theo sự hướng dẫn của người lớn.

   4.5 Trình tự tổ chức lễ gia tiên tại nhà trai

Sau khi đã hoàn tất các thủ tục đón dâu, cặp đôi sẽ lên xe hoa để đưa cô dâu về nhà trai. Tại đây, lễ gia tiên sẽ được tổ chức với mục đích thông báo hôn lễ của con cháu trong gia đình cho tổ tiên biết. Đây là một lễ nghi trang trọng và đầy ý nghĩa, giúp cho cả hai gia đình có thể giao lưu, trao đổi và hiểu nhau hơn. Lễ gia tiên cũng là dịp để giới thiệu và ra mắt nàng dâu mới trước các vị tổ tiên của bên nhà trai. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tỉ mỉ, lễ gia tiên sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong lễ cưới của mỗi gia đình.

   4.6 Lời khấn trong lễ gia tiên

Khi thực hiện lễ gia tiên, việc chuẩn bị lời khấn vái là một việc rất quan trọng, giúp cho cuộc sống hôn nhân của cặp đôi được suôn sẻ và viên mãn. Dưới đây là hai mẫu lời khấn đơn giản mà cặp đôi có thể tham khảo để chuẩn bị cho lễ gia tiên.

Mẫu lời khấn 1

Mẫu lời khấn 2

Trình tự lễ gia tiên Công giáo trong lễ ăn hỏi

Trong ngày ăn hỏi, lễ gia tiên Công giáo chỉ được tổ chức tại nhà gái, còn lễ cưới thì có thể cử hành tại cả hai nhà. Buổi lễ sẽ bắt đầu sau khi đoàn nhà trai đến nhà gái và gia đình hai bên đã có chỗ ngồi ổn định.

Nghi thức lễ gia tiên Công giáo tại nhà gái bao gồm nghi thức tạ ơn Thiên Chúa, kính nhớ tổ tiên và lễ mừng cha mẹ. Sau khi nghi thức kết thúc, hai bên gia đình sẽ gửi lời chúc phúc đến cô dâu chú rể cùng lời cảm ơn tới họ hàng, người thân đã tới tham dự.

Một số gia đình có thể quyết định ở lại cùng nhau ăn tiệc sau lễ gia tiên, tuy nhiên thông thường, nhà trai sẽ xin phép quay về sau khi buổi lễ kết thúc. Buổi tiệc này thường chỉ có sự tham dự của gia đình và họ hàng nhà gái.